Βήματα προς τον Ευρωπαϊκό ολοκληρωτισμό (ΙΙ)

Γράφει ο Γιάννης Σιδέρης*

Ενώ ο πατριωτισμός των κυβερνώντων εξαντλείται στους πανηγυρισμούς για το πρωτογενές πλεόνασμα, οι πολίτες είναι αναγκασμένοι μέσα στο 2014 να αντιμετωπίσουν ένα κράτος του οποίου η επίθεση εναντίον τους θα είναι τρομακτική. Ειρωνεία! Οι αυτοαποκαλούμενοι πατριώτες, (τύπου Άδωνη, Φαήλου κλπ) είναι αυτοί που θα ενταφιάσουν τους πολίτες της χώρας μας!

Ο Κικέρων, επηρεασμένος από την αρχαιοελληνική σκέψη, είχε ορίσει το κράτος ως “Δημόσια υπόθεση (Πολιτεία) δηλαδή υπόθεση του λαού” . Για τον δε λαό είπε: ” Ο λαός δεν είναι ένα πλήθος τυχαία συναθροισμένων, αλλά η πολυπληθής ομάδα την οποία συνέχει συναίνεση δικαίου και κοινότητα συμφερόντων”. 

Παρά την διαχρονική εξέλιξη της έννοιας του κράτους, ο ορισμός αυτός είναι ο πλέον αντιπροσωπευτικός όσον αφορά τα δημοκρατικά πολιτεύματα. Σίγουρα πάντως, δεν αφορά το δικό μας κράτος. Ενός κράτους που η εξουσία εκπορεύεται, όχι από τον λαό, αλλά από μια κυβέρνηση που δρα εναντίον του, εκτελώντας εντολές ξένων. Η υποτέλεια και η πλήρης υποταγή στις επιδιώξεις της ΕΕ, είναι δεδομένες για κάποιους που προσπαθούν να μας πείσουν πως ότι κάνουν το κάνουν για το καλό μας.

Έχοντας πλέον τοποθετηθεί ξεκάθαρα υπέρ της πορείας της χώρας προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αγνοούν τις επιπτώσεις που αυτό θα έχει στον λαό της Ελλάδας. Εγκλωβισμένοι μέσα σε ένα σύστημα διαπλοκής με ξένα, κυρίως Γερμανικά, συμφέροντα, είναι ανίκανοι να προωθήσουν τα συμφέροντα της χώρας. 

Σαν ανδρείκελα, το μόνο που είναι ικανοί να πράξουν, είναι να προσποιούνται ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς το καλύτερο, κατασκευάζοντας μύθους (sucess story, πρωτογενές πλεόνασμα, τέλος μνημονίου), που ούτε τους εναπομείναντες υποστηριχτές τους δεν πείθουν πια!

Το ζήτημα όμως είναι πολύ πιο σημαντικό από αυτούς τους απαξιωμένους πολιτικούς αμοραλιστές που προσπαθούν να παραμείνουν στην εξουσία με οποιοδήποτε κόστος για τον λαό. 

Πλέον το σημαντικό είναι πως ο λαός έχει αρχίσει να επανεξετάζει θέματα που μέχρι πρότινος είτε τα προσπερνούσε, είτε τα θεωρούσε δεδομένα. Ένα τέτοιο θέμα είναι και ο “πατριωτισμός”, μια και πλέον η σχέση του με αυτό που γνώριζε ως ΕΕ, έχει διαρραγεί ανεπανόρθωτα.

Ενώ λοιπόν όλα έμοιαζαν τόσο ωραία, σχεδόν ειδυλλιακά, με την χώρα μας να συμμετέχει σε μια ένωση κρατών που πριν λίγα χρόνια πολεμούσαν μεταξύ τους, ενώ ο λαός της χώρας μας, σαφώς παραπλανημένος, είχε αρχίσει να θεωρεί δεδομένη τη συνύπαρξή του με τα άλλα κράτη μέσα σε κλίμα ασφάλειας, κοινωνικής δικαιοσύνης και ευμάρειας, η ΕΕ έδειξε το αληθινό της πρόσωπο. 

Αναμενόμενο από πολλούς, όχι όμως και για την πλειονότητα του λαού, που ζούσε τον δικό της προσωπικό μύθο της αναβάθμισης του βιοτικού της επιπέδου και, γιατί όχι, ίσως και την ανέλιξή της σε υψηλότερα κοινωνικά στρώματα! Μέσα σε αυτή την μέθη, απεμπόλησαν αρχές και αξίες διαχρονικές, κυνηγώντας ένα ξένο για την ιστορία του λαού μας όνειρο, το όνειρο της προσωπικής επιτυχίας!

Το πρώτο που αποδομήθηκε συστηματικά, για την εδραίωση μιας συγκεχυμένης ευρωπαϊκής συνείδησης, ήταν η αγάπη του Ελληνικού λαού προς την πατρίδα του. Εδώ όμως θα ήθελα να δώσω τον αγαπημένο μου ορισμό για την έννοια της “πατρίδας”.
 

“Η πατρίδα αντιπροσωπεύει το αδιαφιλονίκητο και ιερό δικαίωμα κάθε ανθρώπου, ομάδας ανθρώπων, ενώσεων, περιοχών, να ζουν, να σκέφτονται, να θέλουν και να δρουν κατά τον τρόπο τους, που γεννήθηκε ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης ιστορικής εξέλιξης”. (Μπακούνιν, γράμματα για τον πατριωτισμό 1869).
 

Από τον Μπακούνιν επίσης μπορούμε να αντιληφθούμε το τι αντιπροσωπεύει ο πατριωτισμός για έναν λαό: “…Ο λαός είναι από την φύση του πατριώτης. Αγαπά τη γη που γεννήθηκε, το κλίμα μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε… Αγαπά ακόμα και τη γλώσσα που μιλά… Ταυτίζεται επίσης με τα έθιμα και τις αληθινές ή λαθεμένες αντιλήψεις της χώρας του. 

Αν αυτά τα έθιμα, αυτές οι ιδέες και αυτή η γλώσσα καλύπτουν μια περιοχή, τότε αρχίζει να γίνεται τοπικός πατριώτης. Αν καλύπτουν ένα ολόκληρο έθνος, τότε γίνεται ένας εθνικός πατριώτης. Με την έννοια αυτή, κανείς δεν είναι τόσο βαθιά, τόσο ειλικρινά πατριώτης, όσο ο λαός…” (Μ. Μπακούνιν και Ιταλία δεύτερο μέρος σελ. 81-83).

Ο πατριωτισμός λοιπόν, στη χώρα μας στηλιτεύτηκε όσο τίποτε άλλο, φτάνοντας στο σημείο αυτόν τον “ειλικρινή πατριωτισμό” του λαού, όπως τον περιγράφει ο Μπακούνιν, να τον ταυτίσουν με τον φασισμό! Η μόνη “ιδέα” λοιπόν που θα μπορούσε να ενώσει τον λαό, είχε δαιμονοποιηθεί.
 

Εδώ, για μιαν ακόμη φορά είναι αλήθεια, δεν μπορώ να μην θέσω προ των ευθυνών της την Ελληνική αριστερά στο σύνολό της, η οποία, παίζοντας το παιχνίδι τους, “αφόρισε” τον πατριωτισμό από τους κόλπους της, ως έννοια διχαστική και αποπροσανατολιστική για την εργατική τάξη, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να παίξει ρόλο αυτή την ιστορική στιγμή, απαξιωμένη κι αυτή από την πλειοψηφία του λαού. 

Φαίνεται, δεν μπόρεσε να αναλύσει σωστά τα λεγόμενα, ακόμη και αυτού του ίδιου του Λένιν: “Στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο λέγεται πως οι εργάτες δεν έχουν πατρίδα. Σωστά. Όμως εκεί, δεν λέγεται μόνο αυτό. 

Εκεί λέγεται ακόμη ότι με την διαμόρφωση των εθνικών κρατών, ο ρόλος του προλεταριάτου γίνεται κάπως ιδιόμορφος. Αν πάρουμε την πρώτη θέση (ότι οι εργάτες δεν έχουν πατρίδα) και ξεχάσουμε τη σύνδεσή της με το δεύτερο (οι εργάτες διαμορφώνονται σαν τάξη εθνικά, όχι όμως με την ίδια έννοια που διαμορφώνεται η αστική τάξη) θα κάνουμε πολύ μεγάλο λάθος.” (Β.Ι. Λένιν άπαντα τόμος 49 σελ. 324)

Αν λοιπόν ξεχάσουμε πως η εργατική τάξη διαμορφώνεται σε εθνικό επίπεδο, θα έχουμε κάνει μεγάλο λάθος! Βέβαια, για να γίνει αυτό σε επίπεδο έθνους, πρέπει να υφίσταται έθνος, το οποίο πρέπει να διαφυλάττουμε και όχι να ταυτίζονται αυτοί που το προβάλλουν με φασιστοειδή!
 

Θεωρώντας λοιπόν ως δεδομένο πως τις τελευταίες δεκαετίες, ο πατριωτισμός των Ελλήνων υποχώρησε αισθητά προς όφελος ενός ευρωπαϊκού φονταμενταλισμού, θα μπορούσαμε να εξάγουμε το συμπέρασμα πως το παιχνίδι χάθηκε. 

Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, ο γερμανός προτεστάντης πάστορας και θεολόγος, ρομαντικός Γιόχαν Χέρντερ, μιλώντας για ένα συλλογικό υποσυνείδητο (εθνική συνείδηση, πνεύμα λαού) που συνυπάρχει σε κάθε μέλος ενός έθνους, το οποίο καθορίζεται ανεξάρτητα από την θέληση των μεμονωμένων ανθρώπων, σε αντίθεση με την πρώτη εκδοχή του η οποία προτάσσει τη συνειδητή επιλογή του ατόμου να ανήκει σε κάποιο έθνος, θέτει το θέμα στη σωστή του βάση. 

Στο υποσυνείδητο των Ελλήνων, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει η επιλογή μιας εθνικότητας ευρωπαϊκής, που θα υπερέχει της Ελληνικής. Όπως και κάθε ευρωπαϊκού έθνους εξάλλου.

Ας αφήσουμε όμως για λίγο στην άκρη την Ελλάδα και ας πάμε σε δυο άλλες ευρωπαϊκές χώρες, για να εξακριβώσουμε ότι το εγχείρημα δημιουργίας ομοσπονδιακής ένωσης κρατών στην Ευρώπη, είναι όχι απλά δύσκολο, αλλά αδύνατο να επιτευχθεί υπό τις υπάρχουσες συνθήκες.

Η Ιταλία, δεν ήταν πάντα έτσι όπως την ξέρουμε τώρα. Διασπασμένη σε μικρότερα βασίλεια, ενώθηκε χάρη σε δυο μεγάλες προσωπικότητες της εποχής. Τον μετριοπαθή, φιλομοναρχικό πολιτικό Καβούρ και τον μεγάλο επαναστάτη και δημοκρατικό στρατηγό Ιωσήφ Γαριβάλδη. 

Η λαϊκή συναίνεση όμως ήταν το κύριο συστατικό της ένωσης και της δημιουργίας του Ιταλικού κράτους. Ακόμη κι όταν ο Καβούρ, προδομένος από τον Ναπολέοντα τον Γ ο οποίος συνθηκολόγησε με την Αυστρία αφήνοντας το Πεδεμόντιο έκθετο, αποσύρθηκε από τον πόλεμο απογοητευμένος, οι επαναστάτες πατριώτες σε Τοσκάνη, Μοδένα, Πάρμα και Παπικά κράτη συνέχισαν τον αγώνα τους’ μέχρι που έδιωξαν τους ηγεμόνες και τους λεγάτους του Πάπα. Πρωταγωνιστικός ο ρόλος του λαού.
 

Ένα άλλο κράτος στα βόρεια της Ευρώπης, ιδρύθηκε με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Η λαϊκή συναίνεση, δεν είχε θέση στα σχέδια ενοποίησης της Γερμανίας από τον Ότο Βίσμαρκ. Ο ίδιος έλεγε ότι η ενότητα θα έπρεπε να συντελεστεί, “όχι με ομιλίες ούτε με αποφάσεις της πλειοψηφίας, αλλά διά πυρός και σιδήρου”. 

Εμπνευστής της “realpolitik” , ένα σύστημα που βασίζεται όχι στην ηθική, αλλά στην πρακτικότητα των πολιτικών αποφάσεων, δημιούργησε ένα εθνικό κίνημα που θεμελιώθηκε στην δύναμη του έθνους. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η έλευση στην Ευρώπη ενός κατακτητικού εθνικισμού με τις γνωστές συνέπειες.

Είναι προφανές ότι τόσο διαφορετικά διαμορφωμένες εθνικές συνειδήσεις στον ευρωπαϊκό χώρο, δεν είναι δυνατόν να συγκεραστούν κάτω από ένα Ευρωπαϊκό ιδεώδες. Ήδη φαίνεται να επικρατεί ο γερμανικός επεκτατισμός. Για πόσο όμως; Και αν τώρα η Γερμανία μοιάζει ως πανίσχυρη, τίποτα δεν εξασφαλίζει ότι στο άμεσο μέλλον, χώρες όπως η Ιταλία ή η Γαλλία θα επιδιώξουν την απεμπλοκή τους από τα δεσμά της ΕΕ, όπου ηγείται ξεκάθαρα. Γιατί η εθνική τους συνείδηση και ισχυρή είναι και θεμελιώθηκε στα πλαίσια της λαϊκής θέλησης και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να αγνοηθεί από κανέναν.

Όσον αφορά την χώρα μας, η πατριωτική συνείδηση του λαού, ακόμη και αν μοιάζει να βρίσκεται σε ύπνωση, ακόμη και αν συνεχίζει να δαιμονοποιείται, είναι ένα ίσως το πιο ισχυρό όπλο, απέναντι στις εφαρμοζόμενες πολιτικές που στρέφονται εναντίον του. Να είναι σίγουροι όλοι αυτοί που νοιάζονται για το “καλό” του λαού, πως πλησιάζει η ώρα που θα ενεργοποιηθεί.

*μέλος του Ενιαίου Παλλαϊκού Μετώπου Πάτρας.