Αισιοδοξία! Η άλλη πλευρά του πολέμου!

Without reason or rhyme

Ο πόλεμος, όπως μαθαίνουμε από το σχολείο, είναι πολύ πολύ κακό πράγμα. Σκοτώνοντ’ οι λαοί για τ’ αφέντη το φαϊ· μια μεγάλη αλήθεια γιατί, όλοι οι πόλεμοι λίγο πολύ, αυτό είναι. Αν και λοιπόν ο πόλεμος είναι κακό πράγμα, υπάρχουν μερικοί πόλεμοι περίεργοι, που έχουν την τάση να βγάζουν σε μια ομάδα ανθρώπων τις καλύτερες ιδιότητες, και σε μια άλλη τις χειρότερες.

 

Παράδειγμα; Ο Ισπανικός Εμφύλιος (ή Επανάσταση, όπως προτιμά ο καθένας). Κάποιοι άνθρωποι εκεί έφτασαν σε ακραία σημεία: να πέφτουν με αυτοκίνητα γεμάτα δυναμίτιδα σε φασιστικά φυλάκια. Ή να ταξιδεύουν από όλα τα σημεία της Γής άνθρωποι για να πολεμήσουν στο πλευρό των ντόπιων. Είναι συμπεριφορές που οι άνθρωποι σε κανονικές συνθήκες δεν θα επεδείκνυαν, αλλά οι ακραίες καταστάσεις οδηγούν σε ακραίες συμπεριφορές.

Ένας τέτοιος πόλεμος, ιδιόμορφος, είναι αυτό που συμβαίνει στην Γάζα αυτές τις μέρες, αν και στην πραγματικότητα, όπως πολύ ευγενικά εξέφρασε ο Τσόμσκυ, δεν είναι πόλεμος. Είναι όμως μια πολεμική κατάσταση, και για τα δυο εμπλεκόμενα μέρη, αν και όχι φυσικά στον ίδιο βαθμό. Άλλο είναι να πέφτει πύραυλος στο σπίτι σου και να σκοτώνει όλους τους συγγενείς σου, και άλλο να τραβάνε τα παιδιά σου στην επιστράτευση για να πάνε να πολεμήσουν στην Γάζα. Όπως και να ‘χει όμως, η κατάσταση είναι πολεμική.

 Είναι και αυτός ένας τέτοιος ιδιόμορφος πόλεμος, βγάζει στην επιφάνεια τους καλύτερους των ανθρώπων και τους χειρότερους. Δεν είναι θέμα φυλής ή έθνους, είναι καθαρά θέμα ανθρώπων που στρατεύονται στην μία ή την άλλη πλευρά. Είναι Παλαιστίνιοι, Ισραηλινοί και άλλοι, όλων των φυλών και των εθνικοτήτων, με όλους τους πιθανούς συνδυασμούς, που εμπλέκονται με την μία ή την άλλη πλευρά.

Είναι άνθρωποι που σκοπός τους είναι να καταλάβουν τα εδάφη των Παλαιστινίων, αλλά χωρίς να είναι εκεί οι Παλαιστίνιοι. Και έχουν βαλθεί, με οποιονδήποτε τρόπο, να τους κάνουν να μην είναι εκεί. Δυστυχώς είναι πολύ κοντά στην χώρα τους, αλλιώς μια ατομική βόμβα θα το έλυνε το πρόβλημα με την μία. 

Είναι άλλοι, κάθε εθνικότητας, που πλουτίζουν άσχημα από όλη αυτή την ιστορία. Είναι τύποι που πληρώνονται για να κάνουν προπαγάνδα, τύποι που πουλάνε πίστη στην πατρίδα για να κάνουν πολιτική καριέρα, τύποι που “απλά κάνουν την δουλειά τους”, τύποι που αναμεταδίδουν ότι τους λένε, όλων των ειδών τα κατακάθια.

Βγάζει όμως σε κάποιους άλλους ανθρώπους, ότι καλύτερο. 

Υπάρχουν άνθρωποι που ταξιδεύουν στην Παλαιστίνη, όλων των εθνικοτήτων, για να βοηθήσουν όπως μπορούν. Υπάρχουν Ισραηλινοί, που αρνούνται να πάνε να σκοτώσουν παιδιά που δεν τους έφταιξαν σε τίποτα, εν γνώσει τους ότι αυτή τους την άρνηση θα την πληρώσουν ακριβά. Άνθρωποι που πέθαναν στα νερά της Μεσογείου, προσπαθώντας να σπάσουν τον ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας. Άνθρωποι που στέκονται μπροστά στις Ισραηλινές μπουλτόζες, που βάζουν τα κορμιά τους μπροστά στα Ισραηλινά όπλα, που συνοδεύουν καθημερινά παιδιά στο σχολείο, που γίνονται πραγματικές ανθρώπινες ασπίδες. Όλων των ειδών οι πράξεις με βασική αρχή την ανάγκη εναντίωσης στο άδικο, ακόμα και δεν σε αφορά άμεσα. Δεν είναι ο λαός “σου” που σκοτώνεται, ούτε η χώρα σου που βρίσκεται υπο κατοχή, ούτε τα παιδιά σου κάτω από τις βόμβες. Παρόλα αυτά, υπάρχει κόσμος που θα πάει να σκοτωθεί αν χρειαστεί, για έναν “άλλο” λαό.

Αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται συχνά πυκνά στην Ιστορία: οι Διεθνείς Ταξιαρχίες στην Ισπανία, οι φιλέλληνες στην Ελλάδα, οι Κουβανοί στρατιώτες του Γκεβάρα και πάει λέγοντας. Είναι κάτι που συμβαίνει ανά τους αιώνες και στις μέρες μας αναδεικνύεται πολύ έντονα στο Παλαιστινιακό, όχι μόνο στην σημερινή κατάσταση, αλλά και τις μέρες της “ηρεμίας”, αν μπορεί κάποιος να δώσει έναν τέτοιο χαρακτηρισμό σε μια βάρβαρη κατοχή.

Είναι στην φύση των αισιόδοξων να προσπαθούν να βλέπουν σε κάθε κατάσταση την καλή της πλευρά, μερικές φορές ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει. Και όντως, σε μια τέτοια κατάσταση μαζικής σφαγής και καταπίεσης, είναι πολύ δύσκολο να βρεί κανείς κάτι το θετικό. 

Όμως, όσο η κατάσταση χειροτερεύει, τόσο περισσότερο λάμπουν αυτές οι εξαιρετικές πλευρές του ανθρώπου: η αλληλεγγύη, η εξέγερση ενάντια στην όποια αδικία, η ανάγκη αντίστασης, η βαθιά κατανόηση της αξίας της ελευθερίας για όλους ως προϋπόθεση για την ελευθερία του καθενός. 

Πράγματα που τα τελευταία χρόνια, εμείς του πρώτου κόσμου τα είχαμε ξεχάσει, πιασμένοι μέσα στα δίχτυα της καριέρας, του καταναλωτισμού, του ατομικού συμφέροντος κτλ. Αυτό ίσως να είναι το πλέον αισιόδοξο μήνυμα των ημερών: το ξύπνημα των “ακραία” καλών συμπεριφορών, της καλής πλευράς του ανθρώπου ως αντιπαράθεση στην χειρότερη πλευρά της άλλης μπάντας.

Παρόλη λοιπόν την σαπίλα γύρω μας, στην Ελλάδα και τον κόσμο, η Γάζα είναι ένα καλό παράδειγμα για το γεγονός ότι ο άνθρωπος δεν πέθανε ποτέ: υπάρχει και θα υπάρχει. Οι άνθρωποι είναι ικανοί για το καλύτερο και το χειρότερο και αυτό δεν αλλάζει, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιεσδήποτε συνθήκες. 

Είναι μια μόνιμη υπενθύμιση ότι ακόμα και σε αυτούς τους καιρούς που ο καπιταλισμός έχει σπαταλήσει πολύ χρόνο και χρήμα για να μας πείσει ότι αξίζει να ζείς μόνο για τον εαυτό σου, η ελπίδα δεν έχει πεθάνει και οι κακοί δεν νίκησαν ακόμα. Σε όλες τις καλές ιστορίες, στο τέλος χάνουν. 

Η επανεμφάνιση, σε μαζική κλίμακα, αυτών ακριβώς των ιδιοτήτων είναι η ελπίδα οτι αυτός ο κόσμος δεν χάθηκε ακόμα.