Στις σύγχρονες κοινωνίες, οι πολίτες δραστηριοποιούνται σε νέες μορφές συλλογικής οργάνωσης για την επιδίωξη κοινών στόχων.
Οι ενώσεις, τα συνδικάτα, η αγορά, τα επιμελητήρια, τα σχολεία, οι σύλλογοι, οι εκκλησίες κ.λ.π. αποτελούν κύρια μέλη της Κοινωνίας των Πολιτών. Ο βαθμός συμμετοχής σε αυτή την κοινωνία, μετρά και την ποιότητα της Δημοκρατίας σε μια χώρα, όπως έλεγε ο Alexis de Tocqueville στην κλασική του μελέτη πάνω στη Δημοκρατία στην Αμερική (1835-40).
Με βάση τα παραπάνω, οι πολίτες σε μία Δημοκρατία ,πρέπει όχι μόνο να μετέχουν στα κοινά, αλλά και να έχουν άμεση εμπειρία αυτής της συμμετοχής. Έτσι δημιουργείται η κεντρική ιδέα της Συμμετοχικής Δημοκρατίας. Αυτή η συμμετοχή του πολίτη, είτε σε μικρές μονάδες λήψης αποφάσεων, στο επίπεδο της τοπικής κοινωνίας ή σε μεγαλύτερες ομάδες, όπως αυτές της Κοινωνίας των Πολιτών ή ακόμη σε εικονικούς χώρους που του προσφέρει το Διαδίκτυο, του δίνει τη δυνατότητα της αμφίδρομης επικοινωνίας με τα εξουσιαστικά κέντρα, της «οριζόντιας» δράσης, δηλαδή με άλλους πολίτες και επομένως την άσκηση εξουσίας σε τοπικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό ο πολίτης, «ξεφεύγει» από την κάθετη εξουσιαστική διαμεσολάβηση του κράτους.
Κατά παράδοση πλέον, οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, καλλιεργούν τη Συμμετοχή του Πολίτη στα κοινά και του προσφέρουν την εμπειρία, τις δεξιότητες και την ετοιμότητα για συλλογική δράση, διεκδίκηση, συνεργασία, ενώ παράλληλα ασκούν έλεγχο στις λειτουργίες του Κράτους και της αγοράς.
Μια αναπτυγμένη Κοινωνία των Πολιτών, παράγει σημαντικά κοινωνικά αποτελέσματα. Αναπληρώνει σε σημαντικό βαθμό το αίσθημα αποξένωσης, αδυναμίας και ανασφάλειας του πολίτη, δημιουργεί τις απαραίτητες «καλές συνήθειες» και κοινωνικές πρακτικές, που χρειάζεται μια κοινωνία για να μπορεί να παίρνει αποφάσεις, μέσα από έναν ουσιαστικό και παραγωγικό κοινωνικό διάλογο και συμβάλλει στην αύξηση της διαφάνειας, επομένως και της εμπιστοσύνης προς το Κράτος και τους Θεσμούς.
Η ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά και αποτελεσματικά στη γεφύρωση του δημοκρατικού ελλείμματος, που τροφοδοτούν η δυσκαμψία του Κράτους και η ασυδοσία της αγοράς. Η αποκέντρωση της εξουσίας και η διάχυσή της σε κέντρα που βρίσκονται στην Κοινωνία των Πολιτών, αυξάνει τη διαφάνεια, μειώνει το «κόστος διαπραγμάτευσης» μεταξύ ενδιαφερομένων (πολιτικών και «πελατών» τους) και ελαχιστοποιεί τη δυνατότητα διαπλοκής και διαφθοράς.
Όμως χρειάζεται μια ιδιαίτερη προσοχή. Ο πολίτης πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν είναι «μικρός κυβερνήτης». Δεν απαιτεί να εξουσιάζει, αλλά να μην καταπατώνται τα δικαιώματά του. Αυτό το τελευταίο όμως, δε μπορεί να του το εγγυηθεί η Συμμετοχική Δημοκρατία χωρίς πρόσθετα μέτρα. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στην πολιτική και στην εξουσία, δε θεραπεύεται με το κάλεσμα «ελάτε να συγκυβερνήσουμε», αλλά με συγκεκριμένα μέτρα κατάργησης της αθέατης και ανεξέλεγκτης πλευράς της πολιτικής, που εκτρέφει την αλαζονεία των κρατούντων και επομένως την απάθεια και την απαισιοδοξία των κυβερνωμένων.
Καταλήγοντας συμπεραίνουμε ότι, εάν σήμερα είναι ζητούμενο για τους κυβερνήτες, μία σύγχρονη διακυβέρνηση, τότε οφείλεται η ενθάρρυνση και η ενδυνάμωση της Κοινωνίας των Πολιτών. Βέβαια, η εκχώρηση των λειτουργιών του Κράτους στην Κοινωνία των Πολιτών, δεν πρέπει να είναι μία άναρχη διαδικασία. Πρέπει να γίνει συστηματικά, μεθοδικά και σταδιακά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου